Η Διεθνής Ημέρα Γυναικών και Κοριτσιών στην Επιστήμη, που ανακηρύχθηκε από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών το 2015, εορτάζεται κάθε χρόνο στις 11 Φεβρουαρίου. Η συμμετοχή των γυναικών στην επιστήμη είναι ένα σημαντικό θέμα που απασχολεί έντονα τη διεθνή κοινότητα. Παρά την αυξανόμενη αναγνώριση των γυναικών επιστημόνων και της συνεισφοράς τους, ακόμη παρατηρούνται ανισότητες μεταξύ ανδρών και γυναικών σε αυτόν τον τομέα.
Για αιώνες οι γυναίκες έχουν συμβάλει σε σημαντικό βαθμό στην επιστήμη. Έχουν ανακαλύψει θεραπείες που σώζουν ζωές, έχουν δημιουργήσει εφευρέσεις που έχουν αλλάξει τον κόσμο και έχουν διεξαγάγει καινοτόμες έρευνες. Πολλές γυναίκες έχουν διακριθεί για το έργο τους στην επιστήμη και έχουν κάνει σημαντικές επιστημονικές έρευνες και ανακαλύψεις σε πεδία όπως η φυσική, η χημεία, η ιατρική, η αστρονομία, η ψυχολογία, η βιολογία και πολλά άλλα. Ωστόσο, συχνά αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην επιστημονική πορεία, όπως περιορισμένες προωθητικές ενέργειες, ανισότητες στον μισθολογικό τομέα και κυρίως ανδροκρατούμενες δομές και στερεότυπα που παραμένουν ενισχυμένα. Σε πολλές περιπτώσεις τα ανεκτίμητα επιτεύγματά τους υποβαθμίζονται ή αγνοούνται. Η άνιση πρόσβαση στην εκπαίδευση, τις τεχνολογίες και τις ηγετικές θέσεις οδήγησε αμέτρητα λαμπερά γυναικεία μυαλά μακριά από τη σταδιοδρομία στους τομείς όπως η τεχνολογία και η πληροφορική και επιβράδυνε την πρόοδό τους.
Σήμερα οι πρωτοβουλίες για την προώθηση της συμμετοχής των γυναικών στην επιστήμη αυξάνονται και πολλές οργανώσεις, κυβερνήσεις και ακαδημαϊκά ιδρύματα προωθούν προγράμματα για να αναδείξουν τις γυναίκες επιστήμονες και να προλάβουν την απώλεια χαρισματικών γυναικών. Είναι σημαντικό να συνεχίσουμε να προωθούμε την ισότητα στην επιστήμη, να εμπνέουμε και να υποστηρίζουμε τις γυναίκες να ακολουθούν το μονοπάτι της επιστήμης και να δημιουργήσουμε μια πολυποίκιλη και γεμάτη προοπτική κοινότητα επιστημόνων.
Ορισμένα παραδείγματα γυναικών επιστημόνων με σπουδαία προσφορά σε διάφορους τομείς της επιστήμης είναι οι εξής:
- Μαρί Κιουρί: Κατέκτησε το Βραβείο Νόμπελ Φυσιολογίας/Ιατρικής το 1903 για την ανακάλυψη της ραδιενέργειας. Γαλλίδα φυσικός και η πρώτη γυναίκα που κέρδισε Βραβείο Νόμπελ στη Φυσική το 1903 για τις έρευνές της επί της ακτινοβολίας.
- Ρόζα Φράνκλιν: Η Βρετανή χημικός που διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στην αναγνώριση της δομής του DNA.
- Μάργκαρετ Χάμιλτον: Αμερικανή μαθηματικός που πρωτοστάτησε στην ανάπτυξη του λογισμικού της NASA για την θρυλική αποστολή του Apollo 11. Σύμφωνα με την NASA, συνέθεσε τα δομικά στοιχεία, αλλά και έδωσε το μαθηματικό υπόβαθρο για την δημιουργία του λογισμικού της μηχανικής του διαστημόπλοιου.
- Λίζε Μάιτνερ: Γεννημένη στη Βιέννη της Αυστρίας έμεινε στην ιστορία ως ο άνθρωπος που ανακάλυψε την πυρηνική σχάση, δηλαδή τη διάσπαση ενός ασταθούς πυρήνα σε δύο μικρότερους πυρήνες με σχεδόν ίσες μάζες. Η ανακάλυψή της έκανε τον Άλμπερτ Αϊνστάιν να την χαρακτηρίσει ως τη “Γερμανίδα Μαρί Κιουρί”.
- Έστερ Λέντερμπεργκ: Αμερικανίδα μικροβιολόγος, σπούδασε γενετική στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ. Επινόησε ένα νέο τρόπο μελέτης των μεταλλάξεων στα βακτήρια, τη λεγόμενη αναπαραγωγή αποικιών. Η μέθοδός της αφενός συνεισέφερε στην ταχύτερη μελέτη των μεταλλάξεων των βακτηρίων σε σύγκριση με πριν κι αφετέρου επέτρεψε στην ερευνητική της ομάδα να κατανοήσει την αντοχή των βακτηρίων στα αντιβιοτικά.
Αυτά είναι μόνο μερικά παραδείγματα γυναικών επιστημόνων που έχουν ασκήσει σημαντική επίδραση στην ανάπτυξη της επιστήμης. Υπάρχουν πολλές ακόμα γυναίκες με εξαιρετικές επιστημονικές επιδόσεις και συνεχίζουν να εμπνέουν τις νέες γενιές γυναικών να ακολουθήσουν το μονοπάτι της επιστήμης.
Πηγές: