ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Με την ονομασία Τρεις Ιεράρχες αναφέρονται τρεις άγιοι και Θεολόγοι της
Ορθόδοξης Χριστιανικής Θρησκείας, προστάτες των γραμμάτων και των
μαθητών, ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος, ο Βασίλειος ο Μέγας και ο Γρηγόριος ο
Ναζιανζός ή Θεολόγος .Αναδείχθηκαν Πατέρες της Εκκλησίας και Άγιοι.
Η σοφία και η δράση τους, τούς έδωσε τον τίτλο των Μεγίστων Φωστήρων .Η
γιορτή των Τριών Ιεραρχών καθιερώθηκε στα μέσα του 11ου αιώνα. Η Eκκλησία
τους τιμά στις 30 Ιανουαρίου.
Ιωάννης ο Χρυσόστομος
Η ζωή του
Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος, ήταν Έλληνας, Αντιοχέας ρήτορας, συγγραφέας . Γεννήθηκε στην Αντιόχεια της Συρίας μεταξύ 344 και 354. Η Εκκλησία τον ονόμασε Χρυσόστομο για την ωραιότητα των λόγων του, σπούδασε ρητορική κοντά στον φημισμένο δάσκαλο της εποχής Λιβάνιο. Σπούδασε ρητορική και φιλοσοφία. Η μνήμη του Αγίου Ιωάννη του Χρυσόστομου εορτάζεται στις 13 Νοεμβρίου από την Ορθόδοξη εκκλησία . Απεβίωσε στις 14 Σεπτεμβρίου του 407 μ.Χ. στην Τουρκία.
Το έργο του
Από τη νέα θέση ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος αναπτύσσει ευρύτατο ποιμαντικό, κοινωνικό
και φιλανθρωπικό έργο. Κύριο μέλημα του είναι η ηθική καλλιέργεια του ποιμνίου, όμως δεν
περιορίζεται μόνο σε αυτό, αλλά ιδρύει και σειρά ευαγών ιδρυμάτων με σκοπό την ανακούφιση
των φτωχών, ορφανών, ξένων και αρρώστων. Οργανώνει ημερήσιο συσσίτιο με το οποίο θρέφει
7000 απόρους της Πόλης. Καταργεί κάθε πολυτέλεια στην εκκλησία, περιορίζει στο ελάχιστο τα
έξοδα διατροφής του κλήρου, εκποιεί διάφορα πολύτιμα σκεύη και τιμαλφή που δεν ήταν
απαραίτητα και δίνει τα χρήματα σε έργα αγάπης. Επιπρόσθετα, ως γνήσιος διάδοχος των
Αποστόλων και ως άριστος πνευματικός επιτελάρχης οργάνωσε ιεραποστολές στην Περσία, την
Κελτική, τη Φοινίκη, τη Σκυθία και τη Γοτθία.
Αυτό όμως που αποτελεί μεγάλο του προσόν, είναι το άφθαστο χάρισμα του λόγου. Στο πρόσωπο
του η χριστιανική ρητορική τέχνη επρόκειτο να βρει τον μεγαλύτερο θεράποντά της. Μιλάει στις
περίφημες ομιλίες του για το λόγο του Ευαγγελίου, τη μετάνοια, τη μεταστροφή στο Θεό.
Θεολογεί, εμβαθύνει στα μεγάλα ερωτήματα της ανθρώπινης ύπαρξης και στα καθημερινά
προβλήματα της κοινωνίας. Κοινωνιολογεί, ψυχολογεί και ηθικολογεί.
ΜΕΓΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ
Η ζωή του
Ο Μέγας Βασίλειος ,γνωστός και ως Άγιος Βασίλειος ήταν ελληνόφωνoς Καππαδόκης, επίσκοπος της Καισάρειας στην Καππαδοκία της χερσονήσου της Μικράς Ασίας, και Εκκλησιαστικός Πατέρας. Υποστήριξε το Σύμβολο της Πίστεως και αντιτάχθηκε στις αιρέσεις των πρωτοχριστιανικών χρόνων . Γεννήθηκε από αγίους γονείς το 330 μ.Χ. στην Καισάρεια της Καππαδοκίας. Η μνήμη του Μεγάλου Βασιλείου τιμάται από την Ορθόδοξη Εκκλησία την 1η Ιανουαρίου . Απεβίωσε την 1 Ιανουαρίου του 379 μ.χ στην Καππαδοκία .
Το έργο του
Ο Μέγας Βασίλειος είναι ένας από τους σημαντικότερους δογματικούς θεολόγους του
Ορθοδόξου Χριστιανισμού, με σημαντική συμβολή στην ανάπτυξη του Τριαδικού
δόγματος. Διεκήρυξε την ενότητα της Αγίας Τριάδας ως μιας ουσίας και προχώρησε
στον προσδιορισμό του υποστατικού διαχωρισμού των Προσώπων της. Κάθε υπόσταση
διακρίνεται από ορισμένους τρόπους ύπαρξης και μεμονωμένα χαρακτηριστικά
(ιδιώματα): ο Πατέρας είναι αγέννητος, ο Υιός γεννηθείς αχρόνως και το Άγιο Πνεύμα
εκπορευτό διά του Πατρός. Η μόνη προτεραιότητα του Πατέρα είναι λογική, μη χρονική
και δεν ενέχει καμία ανωτερότητα.
Στο έργο τόνισε επίσης τη σημασία της διάκρισης μεταξύ ουσίας και ενεργειών του
Θεού. Μεταξύ του άκτιστου Θεού και του κτιστού κόσμου υπάρχει οντολογικό χάσμα,
που αποκλείει την κατ’ ουσία κοινωνία και σχέση μεταξύ τους. Ο Θεός καθίσταται
αντιληπτός στον κόσμο διά των ενεργειών του. Το ότι ο κόσμος διατηρείται στο «είναι»
οφείλεται στη δημιουργική, συνεκτική και ζωοποιό ενέργεια του Θεού.
ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΝΑΖΙΑΝΖΗΝΟΣ (Θεολόγος)
Η ζωή του Ο Άγιος Γρηγόριος Ναζιανζηνός ο Θεολόγος, ήταν Έλληνας, Καππαδόκης θεολόγος που διατέλεσε Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως τον 4ο αιώνα μ.Χ. Θεωρείται ο πιο ταλαντούχος ρήτορας μεταξύ των Πατέρων της Εκκλησίας. Ο Άγιος Γρηγόριος γεννήθηκε στη Ναζιανζό της νοτιοδυτικής Καππαδοκίας. Ο Άγιος Γρηγόριος σπούδασε ρητορική και φιλοσοφία . Η Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία γιορτάζουν τη Μνήμη του Αγίου Γρηγορίου στις 25 Ιανουαρίου. Απεβίωσε στις 25 Ιανουαρίου του 390μ.χ στην Καππαδοκία .
Το έργο του
Μετά τις σπουδές του γύρισε στη Ναζιανζό, σε ηλικία 30 ετών. Αφού βαπτίστηκε, έφυγε για την έρημο,
όπου έγινε μοναχός. Από την έρημο το κάλεσε ο γέρος πατέρας του για να τον βοηθήσει στο ποιμαντικό του έργο και κατ’ απαίτηση των χριστιανών και παρά τη θέλησή του χειροτονήθηκε πρεσβύτερος. Αργότερα, ο Μέγας Βασίλειος, που ήταν αρχιεπίσκοπος στην Καισάρεια, τον χειροτόνησε επίσκοπο, παρά τη θέλησή του και πάλι.
Ο Γρηγόριος δεν έμεινε για πολύ στη θέση αυτή. Μετά τον θάνατο του πατέρα του προτίμησε να φύγει
και πάλι στην έρημο. Ήταν, όμως, γνωστός για την αρετή, τη σοφία και την ορθή πίστη του, ώστε οι
χριστιανοί της Κωνσταντινούπολης τον κάλεσαν να αναλάβει τον αγώνα εναντίον των Αρειανών, οι
οποίοι με τις αιρετικές διδασκαλίες τους είχαν διχάσει το ποίμνιο της Εκκλησίας.
Ο Γρηγόριος μετέβη στην πρωτεύουσα κι έστησε το πνευματικό στρατηγείο του στο μικρό ναό της Αγίας Αναστασίας. Εκεί εκφώνησε τους περίφημους πέντε θεολογικούς λόγους του ενάντια στους αρειανόφρονες, για τους οποίους ονομάστηκε Θεολόγος. Το 381 συνήλθε στην Κωνσταντινούπολη στη Β’ Οικουμενική Σύνοδο για να καταδικάσει τους οπαδούς του Μακεδονίου, οι οποίοι αμφισβητούσαν τη θεότητα του Αγίου Πνεύματος και συμπλήρωσε το Σύμβολο της Πίστεως. Τα μέλη της συνόδου τον ανακήρυξαν πρόεδρό της και ταυτόχρονα τον εξέλεξαν αρχιεπίσκοπο Κωνσταντινουπόλεως.
Ηλίας Γεωργιδάκης
Χριστόφορος Κατσαρός